Czyli co powinieneś wiedzieć o podatku PIT
W Polsce podatek od dochodów osób fizycznych – w skrócie PIT, obejmuje swoim zakresem wszelkiego rodzaju dochody osobiste, które nie zostały wyłączone na mocy stosownej ustawy. Jego nazwa wywodzi się od angielskiego odpowiednika – „Personal Income Tax”.
Podatek wszedł w życie z dniem 1 stycznia 1992 roku – oznacza to, że już od ponad 25 lat rozliczamy się samodzielnie z Urzędem Skarbowym.
Podstawa prawna
Swoje narodziny PIT zawdzięcza zasadniczo dwóm ustawą:
- Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – uchwalonej 26 licpa 1991 roku,
- Ustawie o o zryczałtowanym podatku dochodowym – uchwalonej 20 listopada 1998 roku,
- oraz późniejszym nowelizacją.
Opodatkowaniu podlega każda osoba fizyczna – definiowana jako każdy człowiek, obywatel RP, który już w momencie swoich narodzin nabywa zdolność prawną. Podstawą do wyliczenia kwoty podatku jest suma dochodów uzyskanych z każdego źródła przychodu w danym roku podatkowym. Dochód z reguły nie może być wartością ujemną i wynika z nadwyżki kosztów jego uzyskania.
Co bardzo istotne podatek PIT nakłada obowiązek podatkowy na każdego obywatela posiadającego miejsce zamieszkania na terenie RP. Obowiązek ten ma charakter nieograniczony terytorialnie – co oznacza iż w praktyce całość podatku musimy odprowadzić w Polsce niezależnie w jakim kraju nasz dochód został pozyskany.
Sposoby obliczania podatku
W latach 2009-2018 podatek PIT obliczamy bazowo na podstawie skali podatkowej, którą można przedstawić w następujący sposób:
- Do dochodów w wysokości 85 528 zł – stawka wynosi 18%
- Ponad dochody w wysokości 85 528zł – stawka podatku wynosi 14.839 zł 02 gr + 32% kwoty dochodu przekraczającej podstawę.
Ustawodawca wyodrębnił również inne stawki obowiązujące przy konkretnych źródłach przychodu/uzyskania dochodu.
I tak oto stawką 19% obłożone są dochody uzyskane między innymi dzięki:
- pozarolniczej działalności gospodarczej i specjalnej produkcji rolnej,
- obrotu kapitałami pieniężnymi,
- sprzedaży nieruchomości,
- dochodu ze spółki zagranicznej w przypadku obywatela RP.
Zeznanie podatkowe PIT
Okres od stycznia do maja każdego roku to czas wytężonej pracy urzędów skarbowych, które wraz ze zbliżaniem się ostatecznego terminu rozliczenia mierzą się z zalewem interesantów chętnych aby dostarczyć swoje zeznania PIT i uniknąć ewentualnie grożącej grzywny. Cały ten proces jest regulowany na mocy w/w ustawy, która po zakończeniu roku podatkowego daje nam czas do 30 kwietnia aby poinformować urząd o wysokości naszych dochodów.
Zeznania PIT możemy podzielić między innymi na następujące rodzaje:
- PIT 36 -Dla podatników rozliczających się na bazie skali podatkowej, prowadzących działalność gospodarczą.
- PIT 36L -Dla podatników rozliczających się na bazie 19% skali podatkowej, którzy prowadzili pozarolniczą działalność gosp.
- PIT 37 -Dla podatników uzyskujących wynagrodzenie z umowy o pracę, z umów cywilno-prawnych, emerytów i rencistów.
- PIT 38 -Dla podatników rozliczających się na bazie 19% skali podatkowej, regulowanej w/w przepisami.
- PIT 39 -Dla podatników uzyskujących dochód ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych w danym roku.
Zwolnienia
Z objęciem podatkiem PIT są wyłączone następujące źródła dochodu:
- związane z działalnością rolną,
- związane z gospodarką leśną,
- świadczenia socjalne, stypendia,
- pewne formy odszkodowań,
- regulowane przez ustawę o spadkach i darowiznach,
- z tytułu śmierci jednego z małżonków,
- z tytułu podziału majątku małżonków,
- i inne..
Przekazanie 1% podatku
Na mocy ustawy o Działalności Pożytku Publicznego i Wolontariacie – 1 stycznia 2004 roku polscy podatnicy uzyskali możliwość przekazania 1% swojego należnego podatku na cele wybranej OPP. Organizacja ta musi jednak figurować w oficjalnym rejestrze aby móc przyjąć przekazywaną w ten sposób darowiznę.
Od roku 2007 przelew odliczonej kwoty wykona w naszym imieniu urząd skarbowy – wystarczy w corocznym zeznaniu PIT wpisać numer KRS danej organizacji. Według danych Ministerstwa Finansów w roku 2014 przekazano na ten cel ponad 500 mln złotych pochodzących z rozliczeń ponad 12 mln obywateli.
