Spis treści
Należna składka za ubezpieczenie zdrowotne za 2023 może być niższa lub wyższa od zapłaconej. W związku z tym niemal każdy przedsiębiorca musi zrobić roczne rozliczenie składki zdrowotnej do wykazania ewentualnej nadpłaty lub niedopłaty. Zapoznaj się z artykułem, a dowiesz się, jak je wykonać i kiedy mija termin.
W rozliczeniu składki zdrowotnej w ubiegłym roku nadpłatę miało niemal 1,4 mln przedsiębiorców. ZUS zwrócił ją na wniosek podatnika na rachunek bankowy, a jeżeli tego wniosku nie było – rozliczył na poczet składek.
Rozliczenie składki zdrowotnej – kogo dotyczy?
W 2024 r. roczne rozliczenie składki zdrowotnej składają przedsiębiorcy, którzy w 2023 prowadzili działalność:
- na zasadach ogólnych,
- opodatkowaną liniowo,
- opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Wyjątkową grupą zobowiązaną do rozliczenia ubezpieczenia zdrowotnego w 2024 są także ci przedsiębiorcy, którzy działalność założyli w styczniu 2024 i wybrali jako formę opodatkowania skalę podatkową (zasady ogólne) lub liniówkę.
Dlaczego tak jest? Ponieważ rok składkowy dla tych dwóch form opodatkowania trwa od 1 lutego do 31 stycznia kolejnego roku (art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Wobec tego działalność prowadzona w styczniu 2024 z punktu widzenia zasad rozliczania składki zdrowotnej jest działalnością zakwalifikowaną do roku 2023.
Inaczej jest z ryczałtowcami – w ich przypadku rok składkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Zatem osoba, która została przedsiębiorcą w 2024 i wybrała ryczałt, składkę na ubezpieczenie zdrowotne rozliczy dopiero w 2025 r.
Złości Cię obowiązek rozliczania ubezpieczenia zdrowotnego? Rozwiązaniem jest np. założenie spółki z o.o. zamiast jednoosobowej działalności gospodarczej. Warunek? Musi to być spółka jednoosobowa, ponieważ jedyny wspólnik takiej spółki nie musi rozliczać zapłaconych składek.
Jak rozliczyć składkę zdrowotną na zasadach ogólnych i podatku liniowym?
Zasady rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne dla opodatkowanych na zasadach ogólnych i liniowo są takie same.
Należy ustalić dochód i przemnożyć go przez stawkę procentową wynoszącą odpowiednio:
- 9% – dla zasad ogólnych,
- 4,9% – dla podatku liniowego.
Przy ustalaniu dochodu trzeba pamiętać o:
- odliczeniu kosztów i składek zapłaconych na ubezpieczenia społeczne,
- uwzględnieniu różnicy remanentowej.
Co ważne – funkcjonuje coś takiego jak podstawa minimalna składki zdrowotnej. Za 2023 r. wynosi ona 41 880 zł (3 490 zł × 12 miesięcy). W konsekwencji minimalna składka, którą należy zapłacić za 2023 to 3 769,20 zł (41 880 zł x 9%).
Przykład 1
Pani Marta, rozliczająca się liniowo, osiągnęła w zeszłym roku dochód w wysokości 60 000 zł. Po przemnożeniu go przez stawkę procentową wychodzi 2 940 zł (60 000 zł x 4,9%). Mimo to pani Marta musi zapłacić za 2023 kwotę 3 769,20 zł, ponieważ tyle wynosi roczna składka minimalna.
Rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotnej na ryczałcie
Podstawa do obliczenia składki zdrowotnej dla ryczałtowców zależy od:
- przeciętnego wynagrodzenia za IV kwartał poprzedniego roku w sektorze przedsiębiorstw – Prezes GUS w Obwieszczeniu z 22 stycznia 2024 podał, że wyniosło ono 7 767,85 zł,
- przychodu za poprzedni rok (pomniejszonego o zapłacone składki społeczne).
Funkcjonują 3 progi podstawy wymiaru składki uzależnione od rocznego przychodu:
- do 60 000 zł – 60% przeciętnego wynagrodzenia, czyli 4 660,71 zł (7 767,85 z x 60%),
- do 300 000 – 100% przeciętnego wynagrodzenia, tj. 7 767,85,
- powyżej 300 000 – 180% przeciętnego wynagrodzenia, tj. 13 982,13 zł.
Stawka składki zdrowotnej to 9%. Wobec tego wysokość miesięcznej składki na ubezpieczenie wynosi:
- 419,46 zł (4 660,71 zł x 9%) – przy przychodzie do 60 000 zł,
- 699,11 zł – przychód pomiędzy 60 000 zł a 300 000 zł,
- 1 258,39 zł – przychód ponad 300 000 zł.
Niektórzy ryczałtowcy mogą wybrać, czy do ustalania składki brać przychód:
- bieżący,
- z poprzedniego roku.
Takie prawo przysługuje tym, którzy prowadzili działalność przez cały zeszły rok. Jeżeli nie spełnią tego warunku, mają obowiązek uwzględniać przychód bieżący.
Która metoda jest lepsza, zakładając, że przedsiębiorca ma wybór? To zależy od różnicy w przychodzie pomiędzy zeszłym a bieżącym rokiem. Jeżeli ryczałtowiec wybierze rozliczenie na podstawie przychodu za zeszły rok, a przychód osiągnięty w bieżącym roku będzie od niego:
- wyższy – wystąpi niedopłata składki zdrowotnej,
- niższy – wystąpi nadpłata składki zdrowotnej.
Przykład 2
Pan Henryk w 2023 opłacał składkę zdrowotną na podstawie przychodu za poprzedni rok, tj. 2022. Przychód ten był pomiędzy 60 000 a 300 000 zł, więc płacił składkę wynikającą z drugiego progu. W listopadzie 2023 przychód przekroczył jednak 300 000 zł. Tym samym pan Henryk będzie musiał dopłacić do składki z progu trzeciego. Dopłata dotyczy każdego z 12 miesięcy 2023 r., a nie wyłącznie listopada i grudnia 2023.
Rozliczenie składki zdrowotnej – do kiedy?
Rocznego rozliczenia składki zdrowotnej za 2023 należy dokonać wraz z deklaracją za kwiecień 2024, czyli do 20 maja 2024. W tym samym terminie przedsiębiorca ma obowiązek uregulować ewentualną niedopłatę.
Jeżeli z rozliczenia rocznego wyjdzie nadpłata, rozliczający może wystąpić o jej zwrot na konto przez wniosek udostępniony w ZUS PUE. W ubiegłym roku wnioski przyjmowane były przez krótki czas – tylko do 5 czerwca. W tym roku ZUS nie podał jeszcze daty końcowej składania wniosków, więc jeżeli zależy Ci na otrzymaniu gotówki – trzymaj rękę na pulsie lub zleć księgowość solidnej firmie, która zrobi to za Ciebie. ZUS zwróci Ci nadpłaconą składkę w terminie do 3 miesięcy od złożenia wniosku.
W przypadku niezłożenia wniosku – ZUS rozliczy nadpłatę na poczet składek. Taka sama sytuacja będzie, jeżeli przedsiębiorca ma zaległości względem ZUS.
Oferta Warido
Czy zmęczyło Cię już nieustanne borykanie się z papierologią, skomplikowanymi przepisami prawa pracy oraz żmudnym procesem naliczania wynagrodzeń? Czy wolisz skupić się na rozwijaniu swojej firmy, zamiast spędzać bezcenne godziny na administracji? Mamy dla Ciebie rozwiązanie!
Nasze usługi kadrowo płacowe to klucz do Twojego spokoju ducha. Dzięki nam możesz zapomnieć o błędach w rozliczeniach, terminach i aktualizacjach przepisów. Nasz zespół ekspertów zajmie się wszystkim, od A do Z, gwarantując Ci spokój umysłu i więcej czasu na to, co naprawdę ważne – Twój biznes.
Skontaktuj się z nami już dziś i dowiedz się więcej o tym, jak możemy wspierać Twoją firmę w drodze do sukcesu!
Artykuły zawarte na niniejszej stronie mają wyłącznie charakter informacyjny oraz poglądowy i nie stanowią porady prawnej. Administrator strony/Warido zastrzega, że nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani kwestiami poruszonymi w niniejszym artykule, zapraszamy do kontaktu mailowego lub telefonicznego bezpośrednio z nam.
