Spis treści
Amortyzacja budynków stanowi istotny element rachunkowości i podatków dla przedsiębiorców posiadających nieruchomości wykorzystywane w działalności gospodarczej. Proces ten polega na systematycznym rozliczaniu kosztów związanych z zużywaniem się budynków, co wpływa na obniżenie podstawy opodatkowania.
Czym jest amortyzacja budynków?
Amortyzacja to proces rozłożenia w czasie kosztów związanych z nabyciem lub wytworzeniem środka trwałego, takiego jak budynek, poprzez dokonywanie regularnych odpisów amortyzacyjnych. Odpisy te są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, co pozwala na stopniowe odliczanie wartości budynku od dochodu podlegającego opodatkowaniu.
Klasyfikacja budynków jako środków trwałych
Aby budynek mógł być amortyzowany, musi spełniać określone kryteria:
- Być kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania.
- Być wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej lub oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy itp.
- Mieć przewidywany okres używania dłuższy niż jeden rok.
Wartość początkowa budynku obejmuje cenę nabycia lub koszt wytworzenia, powiększoną o koszty związane z jego przystosowaniem do używania, takie jak koszty transportu, montażu, opłaty notarialne itp.
Metody amortyzacji budynków
Przedsiębiorcy mogą stosować różne metody amortyzacji budynków, w zależności od rodzaju nieruchomości i okoliczności jej nabycia:
- Metoda liniowa
Najczęściej stosowana metoda, polegająca na równomiernym rozłożeniu wartości początkowej budynku na okres amortyzacji. Standardowa roczna stawka amortyzacyjna dla budynków niemieszkalnych wynosi 2,5%, co oznacza 40-letni okres amortyzacji.
- Stawki indywidualne
W przypadku budynków używanych lub ulepszonych, przedsiębiorcy mogą zastosować indywidualne stawki amortyzacyjne, co pozwala na skrócenie okresu amortyzacji:
- Dla budynków używanych (użytkowanych przez co najmniej 60 miesięcy przed nabyciem) lub ulepszonych (nakłady na ulepszenie stanowią co najmniej 30% wartości początkowej), minimalny okres amortyzacji wynosi 10 lat.
- Dla budynków handlowo-usługowych trwale związanych z gruntem oraz kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m³, okres amortyzacji może wynosić minimum 3 lata.
W przypadku lokali niemieszkalnych, okres amortyzacji nie może być krótszy niż różnica między 40 latami a liczbą lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych, przy czym nie może być krótszy niż 10 lat.
- Stawki podwyższone
W określonych warunkach, takich jak użytkowanie budynków w warunkach pogorszonych (np. działanie wody, pary wodnej, drgań) lub złych (np. działanie niszczących środków chemicznych), możliwe jest zastosowanie podwyższonych stawek amortyzacyjnych:
- W warunkach pogorszonych: stawka może być zwiększona o współczynnik nie wyższy niż 1,2.
- W warunkach złych: stawka może być zwiększona o współczynnik nie wyższy niż 1,4.
Na przykład, dla budynków użytkowanych w warunkach pogorszonych, podstawowa stawka 2,5% może być zwiększona do 3%, a w warunkach złych do 3,5%.
Zakaz amortyzacji budynków mieszkalnych
Od 1 stycznia 2023 roku, w wyniku zmian wprowadzonych przez Polski Ład, obowiązuje zakaz amortyzacji budynków i lokali mieszkalnych. Oznacza to, że przedsiębiorcy nie mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od takich nieruchomości, niezależnie od daty ich nabycia czy wytworzenia.
Amortyzacja w gminach o wysokiej stopie bezrobocia
Przedsiębiorcy mogą skorzystać z możliwości ustalenia indywidualnych stawek amortyzacyjnych dla budynków i budowli wytworzonych we własnym zakresie, jeśli spełnione są określone warunki dotyczące lokalizacji:
- Gmina znajduje się w powiecie, gdzie przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120% przeciętnego bezrobocia w kraju.
- Wskaźnik dochodów podatkowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca jest niższy niż 100% wskaźnika dla wszystkich gmin.
W takich przypadkach minimalny okres amortyzacji może wynosić:
- 10 lat – gdy stopa bezrobocia wynosi od 120% do 170% przeciętnej krajowej.
- 5 lat – gdy stopa bezrobocia przekracza 170% przeciętnej krajowej.
Gdzie szukać więcej informacji o amortyzacji budynków?
Amortyzacja budynków jako środków trwałych jest procesem wymagającym znajomości aktualnych przepisów podatkowych oraz właściwego zaklasyfikowania nieruchomości. Wybór odpowiedniej metody amortyzacji oraz stawki ma istotny wpływ na obciążenia podatkowe przedsiębiorcy. Dlatego warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub biurem rachunkowym, aby zoptymalizować proces amortyzacji zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Artykuły zawarte na niniejszej stronie mają wyłącznie charakter informacyjny oraz poglądowy i nie stanowią porady prawnej. Administrator strony/Warido zastrzega, że nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani kwestiami poruszonymi w niniejszym artykule, zapraszamy do kontaktu mailowego lub telefonicznego bezpośrednio z nami.
