Spis treści
Urlop zdrowotny to specjalny rodzaj płatnego urlopu na poratowanie zdrowia. Wszyscy wiemy, że mają do niego prawo nauczyciele, ale nie każdy zdaje sobie sprawę, że przysługuje on innym grupom zawodowym. Pracujesz w budżetówce? Sprawdź, czy możesz pójść na urlop zdrowotny.
Związek Nauczycielstwa Polskiego poinformował, że z roku na rok przybywa nauczycieli korzystających z urlopu zdrowotnego. W 2022 było ich 12 296, podczas gdy w 2023 już 14 407. Nauczyciele uskarżają się na trudne warunki pracy i coraz więcej obowiązków. Jednak inne zawody borykają się z podobnymi problemami i one także mają prawo do urlopu zdrowotnego.
Urlop zdrowotny – co to jest?
Urlop zdrowotny, zwany także urlopem dla poratowania zdrowia, jest szczególnym rodzajem urlopu Ma on na celu regenerację kondycji pracownika w przypadku, gdy stan jego zdrowia wymaga dłuższej przerwy od pracy. Zasady udzielania tego rodzaju urlopu są regulowane przez różne akty prawne, w zależności od grupy zawodowej, której dotyczy.
Urlop zdrowotny jest okresem składkowym, więc wlicza się go okresu emerytalnego. W czasie trwania urlopu pracownik zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia i dodatku za wysługę lat (jeżeli mu przysługuje).
Urlop zdrowotny dla nauczycieli – warunki
Nauczyciele są najczęściej korzystającą z urlopu na poratowanie zdrowia grupą zawodową. Prawo do urlopu gwarantuje im Karta Nauczyciela (art. 73).
Poniżej znajdują się podstawowe zasady zdrowotnego dla nauczycieli. Urlop:
- przysługuje nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu nieprzerwanie co najmniej siedmiu lat w szkole w wymiarze nie niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,
- może trwać najwyżej rok,
- jest udzielany na podstawie orzeczenia lekarza medycyny pracy, który stwierdza potrzebę przyznania takiego urlopu.
- jest udzielany przez dyrektora szkoły.
Nauczyciele w trakcie trwania urlopu na poratowanie zdrowia nie mogą wykonywać żadnej pracy zarobkowej. Na kolejny urlop zdrowotny mogą pójść po co najmniej roku od dnia zakończenia poprzedniego, a w całej karierze zawodowej mają prawo korzystać z urlopu maksymalnie przez trzy lata.
ZOBACZ TEŻ:
- Jak skutecznie ująć wynagrodzenie w KPiR?
- Usługa magazynowania w zagranicznym magazynie na gruncie VAT
- Jak skutecznie wyróżnić swoje biuro rachunkowe?
Kto jeszcze może wziąć urlop na poratowanie zdrowia?
Urlop zdrowotny jest istotnym elementem systemu ochrony zdrowia pracowników, zapewniającym im możliwość odzyskania pełni sił bez utraty wynagrodzenia i stanowiska pracy. Oprócz nauczycieli, skorzystać z niego mogą także:
- policjanci – maksymalny jednorazowy wymiar urlopu to sześć miesięcy, a przez cały okres służby nie może przekroczyć 18 miesięcy, urlopu udziela przełożony właściwy w sprawach osobowych na podstawie orzeczenia komisji lekarskiej; zasady urlopu reguluje Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie urlopów policjantów,
- strażacy – podobnie jak policjanci, strażacy mają prawo do urlopu zdrowotnego w jednorazowym wymiarze do sześciu miesięcy i 18 miesięcy przez okres całej służby, urlopu udziela się na podstawie orzeczenia komisji lekarskiej podległej ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych; urlopy reguluje ustawa o Państwowej Straży Pożarnej i Rozporządzenie w sprawie warunków i trybu udzielania urlopów strażakom Państwowej Straży Pożarnej,
- górnicy – prawo do urlopu mają górnicy, którzy są zatrudnieni w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych, są zagrożeni albo nabyli chorobę zawodową w związku z wykonywaniem pracy zawodowej lub ulegli wypadkowi w pracy, urlop jest przyznawany na leczenie sanatoryjne lub wczasy profilaktyczno-lecznicze; przepisy (Karta górnika) nie regulują maksymalnego okresu trwania urlopu,
- kuratorzy sądowi – ich urlop może trwać najwyżej sześć miesięcy, a udziela go Minister Sprawiedliwości; zasady urlopu reguluje ustawa o kuratorach sądowych.
To nie są wszystkie zawody. Do urlopu na poratowanie zdrowia mają też prawo m.in. prokuratorzy i sędziowie, kontrolerzy NIK na podstawie odrębnych przepisów. Nie jesteś pewny, czy Tobie także należy się taki urlop? Zapytaj o to doświadczone biuro rachunkowe.
Urlop dla poratowania zdrowia a trzynastka
Często wątpliwości pracowników budzi kwestia prawa do dodatkowego rocznego wynagrodzenia (zwanego potocznie trzynastką) w trakcie urlopu zdrowotnego. Trzynastka przysługuje po przepracowaniu całego roku. Jeżeli pracownik nie przepracował całego roku, ale przepracował co najmniej sześć miesięcy, również ma prawo do trzynastki policzonej proporcjonalnie.
Warunkiem nabycia prawa do trzynastki jest „faktyczne (efektywne) wykonywanie pracy”, co potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 25 lipca 2003 r. (sygn. III PZP 7/03).
Urlop zdrowotny nie zalicza się do okresu faktycznego wykonywania pracy. Jednocześnie art. 2 ust. 3 pkt 6 lit. b ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej wskazuje, że przepracowanie co najmniej sześciu miesięcy warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane w przypadkach korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia.Tym samym pracownik, który efektywnie przepracuje np. cztery miesiące w danym roku, a resztę czasu będzie przybywał na urlopie zdrowotnym, zachowuje prawo do trzynastki. To flagowy przykład dla nauczycieli, którzy najczęściej biorą urlop na cały rok szkolny.
Przykład:
Pani Ewa jest nauczycielką przebywającą na urlopie zdrowotnym od września 2023 do końca sierpnia 2024. Oznacza to, że w 2024 efektywnie przepracuje cztery miesiące (od września do grudnia). Będzie należała się jej trzynastka naliczona proporcjonalnie za przepracowany okres.
Autor treści: Justyna Czerwińska
Artykuły zawarte na niniejszej stronie mają wyłącznie charakter informacyjny oraz poglądowy i nie stanowią porady prawnej. Administrator strony/Warido zastrzega, że nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani kwestiami poruszonymi w niniejszym artykule, zapraszamy do kontaktu mailowego lub telefonicznego bezpośrednio z nami.
