Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych- kto ma obowiązek płacić składki i na co one właściwie idą?

Fundusz Pracy (FP) oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) pełnią kluczową funkcję w systemie wsparcia rynku pracy i ochrony pracowników. W 2023 roku na realizację działań aktywizujących rynek pracy przeznaczono z Funduszu Pracy ponad 3,5 miliarda złotych, co znacząco wpłynęło na zmniejszenie stopy bezrobocia w Polsce.

Równocześnie Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, którego celem jest zabezpieczenie praw pracowników w przypadku niewypłacalności pracodawcy, stanowi nieocenioną pomoc w sytuacjach kryzysowych. Przeczytaj artykuł i sprawdź, kiedy musisz płacić składki na oba fundusze za siebie i swoich pracowników.

Fundusz Pracy – co to jest i kogo dotyczy?

Fundusz Pracy jest funduszem celowym zarządzanym przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Jego głównym celem jest finansowanie działań związanych z przeciwdziałaniem bezrobociu oraz wspieraniem zatrudnienia. Fundusz ten jest finansowany głównie z obowiązkowych składek odprowadzanych przez pracodawców oraz innych źródeł określonych w przepisach prawa.

Główne zadania Funduszu Pracy obejmują:

• wypłata zasiłków dla bezrobotnych – z Funduszu wypłacane są świadczenia dla osób bezrobotnych,
• finansowanie aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu – programy szkoleniowe, staże, prace interwencyjne, roboty publiczne, dofinansowanie wynagrodzeń,
• wsparcie zatrudnienia osób niepełnosprawnych – dotowanie wynagrodzeń, refundacja kosztów przystosowania stanowiska pracy,
• pomoc dla pracodawców – dofinansowanie tworzenia miejsc pracy, dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych pracowników.

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) – na czym polega?

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jest kolejnym funduszem celowym. Jego zamysłem jest zabezpieczenie interesów pracowników w sytuacji niewypłacalności pracodawcy. Fundusz ten jest finansowany głównie z obowiązkowych składek odprowadzanych przez pracodawców.

Do głównych zadań FGŚP należy (w przypadku niewypłacalności pracodawcy):

• wypłata zaległych wynagrodzeń – fundusz zapewnia wypłatę zaległych wynagrodzeń (do wysokości 80% zaległego wynagrodzenia za ostatnie trzy miesiące),
• wypłata ekwiwalentu za urlop,
• wypłata odpraw i odszkodowań,
• pomoc prawna i doradztwo – wsparcie pracowników w dochodzeniu swoich praw w sytuacji niewypłacalności pracodawcy.

Kto płaci składki na Fundusz Pracy i FGŚP?

Choć oba fundusze mają podobną celowość, regulują je odmienne przepisy. Warunki FP opisane są w ustawie o promocji zatrudnienia, natomiast FGŚP – w ustawie o  ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

Składki na Fundusz Pracy opłaca w całości pracodawca z własnych środków.  Wysokość składki w 2024 r. wynosi 2,45% podstawy wymiaru składki. Tak naprawdę składka dzieli się na dwie składowe:

• na Fundusz Solidarnościowy – 1,45% (z tej części finansuje się działania wspierające osoby z niepełnosprawnością),
• na Fundusz Pracy – 1%.

Natomiast wysokość składki na FGŚP to 0,10% – ją również w całości finansuje pracodawca.

Składki (na Fundusz Pracy i FGŚP) należy opłacać za pracowników zatrudnionych na umowę o pracę (przy wynagrodzeniu co najmniej minimalnym) oraz z umów cywilnoprawnych, pod warunkiem, że osoba podlega pod ubezpieczenia społeczne.

Co ważne – obowiązek opłacania składek (za siebie i wyłącznie na Fundusz Pracy) dotyczy także przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze.

Kto nie płaci Funduszu Pracy i składki na FGŚP?

Przepisy przewidują szereg zwolnień w płaceniu składek na oba fundusze. Mają oni prawo pracodawcy za pracowników:

• przebywających na urlopach wychowawczych oraz pobierających zasiłek macierzyński,
• którzy powracają z urlopu wychowawczego, macierzyńskiego i rodzicielskiego (przez okres 36 miesięcy od dnia powrotu),
• którzy ukończyli 50 lat i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem byli zarejestrowani jako bezrobotni w PUP (zwolnienie przysługuje przez pierwsze 12 miesięcy od zatrudnienia),
• którzy przekroczyli limit wieku: 55 lat w przypadku kobiet, 60 lat dla mężczyzn.

Prawo do zwolnienia ze składek przysługuje także przedsiębiorcom korzystającym z preferencyjnych składek, o ile działalność gospodarcza to ich jedyny tytuł do ubezpieczeń społecznych. Zwolnienie dotyczy wyłącznie składek płaconych przez właściciela firmy za siebie (za pracowników trzeba płacić).

Przypomnijmy, że składki należy płacić za pracowników zatrudnionych za co najmniej minimalnym wynagrodzeniem. Co, jeżeli osoba pracuje na pół etatu i otrzymuje połowę najniższej krajowej? Za takiego pracownika nie trzeba opłacać składek, gdyż dla celów FP i FGŚP nie przelicza się proporcjonalne składek.

Brak tej wiedzy powoduje, że często pracodawca płaci za pracownika składki, które się nie należą. Na szczęście można je odzyskać od ZUS. Jak to zrobić? Najlepiej zleć to firmie prowadzącej księgowość, ponieważ będzie konieczna korekta dokumentów.

Oferta Warido

Prowadzenie własnej działalności gospodarczej to nie lada wyzwanie. Codzienne obowiązki, zarządzanie zespołem, realizacja zamówień – wszystko to pochłania mnóstwo czasu i energii. W tym natłoku łatwo zapomnieć o sprawach księgowych, które są jednak kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania firmy.

Dlatego zachęcamy Państwa do skorzystania z naszych profesjonalnych usług księgowych! Oferujemy kompleksową obsługę, dzięki której zyskają Państwo spokój i pewność, że wszystkie sprawy finansowe są w najlepszych rękach. Nasz zespół składa się z doświadczonych specjalistów, którzy na bieżąco śledzą zmiany w przepisach i dbają o to, aby Państwa dokumentacja była zawsze zgodna z obowiązującymi normami.

Autor treści: Justyna Czerwińska

Artykuły zawarte na niniejszej stronie mają wyłącznie charakter informacyjny oraz poglądowy i nie stanowią porady prawnej. Administrator strony/Warido zastrzega, że nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani kwestiami poruszonymi w niniejszym artykule, zapraszamy do kontaktu mailowego lub telefonicznego bezpośrednio z nami.